Afrika’nın Beş Büyükleri (BIG 5)

Afrika kıtasına özgü, en tehlikeli ve büyük hayvanlar Afrika’nın Beş Büyükleri (Big Five) olarak tanımlanmıştır. Büyük hayvan avcıları tarafından ortaya atılan bu terim, aslında yaya olarak avlanması en zor beş hayvanı ifade etmektedir.

Güney Afrika’daki Kruger National Park‘da yaptığımız safarilerde, Afrika’nın beş büyüklerinin hepsini görme şansı elde ettim. Aynı zamanda bu hayvanlarla ilgili pek çok şey öğrendim. Gelin hep birlikte bu birbirinden güzel beş hayvanı tanıyalım.

1. Fil

Afrika fili; ana kara üzerinde yaşayan en büyük canlı. Bu kadar büyük olmasına rağmen, kendilerini ormanlık alanda çok güzel kamufle edebilirler. Vejeteryan olan filler ot, yaprak, meyve ve sebze yerler. Sadece erkek fillerde dil dişleri bulunur. Dişi filler genellikle yavruları ile beraber grup halinde yaşarken, erkek filler aileden ayrı ve yalnız yaşıyor. Ortalama yaşam süresi 60 yıl.

Biz safari sırasında ne zaman fil görsek, onlara belirli bir mesafe bıraktığımıza emin olup, arabayı park ettik ve sessizce hareketlerini izledik. Grup halinde gezen fillerin genellikle bir zararı olmasa da, erkek filler konusunda dikkatli olmak gerekiyor. Bir safari turunda çiftleşme dönemine girmiş çok sinirli bir fil ile karşılaştık. Arabanın üzerine doğru koşarak gelmeye başlamasının ardından yanından hemen uzaklaştık. Biz şanslıydık ve kaçabildik. Ancak filin hortumuyla arabaları devirdiği, safari gruplarının aralarına daldığı çok fazla hikaye duyduk.

View this post on Instagram

A post shared by iamontravel 🌍 (@iamontravel)

2. Manda

Büyük boynuzlu bir manda türü olan Afrika mandası, Afrika’nın beş büyükleri içerisinde olup da nesli tehdit altında olmayan tek canlı türüdür. Göçebe yaşayan bu canlılar, büyük açık alanı tercih ederler. Genellikle gece yenilen yemeğin üzerine sabah su içmeye giderken karşılaşılır. Çok çabuk sinirlenirler ve bir şeyi tehdit olarak algıladıklarında boynuzlarını kullanmaktan hiç çekinmezler. Ortalama yaşam süresi 25 yıldır.

Bizim safari sırasında beş büyükler arasından en yaygın olarak gördüğümüz hayvanlar filler ve mandalardı.

3. Aslan

Gördüğüm en karizmatik hayvan, gerçek süper avcı. Grup halinde yaşarlar ve grupta birden fazla dişi aslan olurken, tek bir erkek aslan olur. Gruptaki bütün yavru aslanların babası aynı erkek aslandır. Grubun yeni bir erkek aslan lideri olduğu zaman, genellikle eski liderden olan bütün yavruları öldürür. Ortalama yaşam süresi 20 yıl olan aslanlar avlanmak için ceylan, zebra, zürafa, manda hatta kimi zaman fil bile öldürür.

Gruptaki iş bölümü ne yazık ki pek demokratik değil. 🙂 Her ne kadar grubun lideri erkek aslan olsa da, grubu beslemek, avlanmak dişi aslanın sorumluluğu. Dişi aslan avlanıp, bir hayvanı öldürdükten sonra, tek bir lokma almadan erkek aslanı bekliyor. Erkek aslan, dişisinin avladığı hayvanı yiyip karnını doyurduktan sonra, gruptaki dişiler ve yavrular kalanları yiyor.

Gerçekten aslana neden ormanın kralı dediğimizi gözlerimle gördüğümde daha iyi anladım. Safariler sırasında hem yeleleri olan erkek aslan, hem de dişi aslan gördük. Bir yerde aslan olduğu anlaşıldığında ormanda adeta hayat duruyor, tüm safari araçları motoru kapatıyor, ve saatlerce aslanın hareketleri izleniyor. Doğrusu çok etkileyici bir hayvan. Ayrıca son günümüzde 3 tane dişi aslanın dibimizden geçişine şahit olduk ve yanımızdan geçişlerini soluksuz izledik.

4. Leopar

Leopar en nadir görülen hayvanlardan bir tanesi. O kadar hızlı hareket ediyor, kendisini öyle bir kamufle ediyor ki onu görmek gerçekten büyük bir şans. Utangaç ve gizemli tavırları ile genellikle gece faaliyet göstermesi, onun nadiren görülmesinin sebeplerindendir. Leopar avını uzun süre takip ettikten sonra beklenmedik bir anda saldırarak avlar. Düşmanları aslan, çakal ve yaban köpeğidir. Ortalama 20 yıl yaşarlar ve en geniş habitat toleransına sahiptir.

Biz toplamda yaptığımız 6 game drive da, 3-4 farklı noktada leopar gördük. En enteresan olanı avladığı ceylanı ağacın tepesine çıkardığı ve yemeğini ağacın üzerinde yediği sahneydi. Ağacın altında bir çakal yukarıdan düşen parçaları topluyordu. Çakal ve leopar adeta ayrılmaz bir ikili gibi. Genelde bir yerde bir çakal gördüğümüzde, gözlerimiz hep yakınlarında kendisine ziyafet çeken bir leopar aradı.

5. Gergedan

Büyük beşli arasından görmek için en çok uğraştığımız hayvan. Siyah ve beyaz olmak üzere iki farklı türü olan gergedanların burun köprülerinde iki tane dik boynuz bulunuyor. Bu iki gergedan türü beyaz gergedanların ağız şeklinin kare olması sayesinde ayrıştırılıyor. Ne yazık ki gergedanların nesli tükenmek üzere, özellikle beyaz gergedanlar büyük bir tehlike altında.

Gergedanlar ana kara üzerine yaşayan en ağır ikinci canlı. Genellikle otlak, çimenlik veya çamurlu bölgelerde zamanlarını geçirirler. Ortalama yaşam süreleri 45 yıldır ve grup halinde yaşarlar.

Gergedanlar son zamanlarda kaçak olarak en çok avlanan hayvanlardan. Biz gergedanların yaşadığı bölgeye Kruger National Park içerisinde 2.5 saat yol giderek ulaşabildik. Çin gibi bazı Asya ülkelerindeki insanlar gergedan boynunuzun hastalıklara iyi geldiği gibi saçma sapan bir şeye inanıyorlarmış. Ne yazık ki bu saçma inanış bu güzel hayvanların öldürülmelerine sebep oluyor. Bundan dolayı, gergedanları koruyabilmek adına, onların yaşadığı bölgeler resmi safari sürüceleri arasında dahi çok dikkatli şekilde paylaşılıyor.

Afrika’nın Beş Büyükleri: Tavsiyeler & Notlar & Kapanış

• Safari kesinlikle hayatımdaki en güzel tecrübelerden birisiydi. Doğal hayatı gözlemlemek, adeta bir belgeselin içinde gibi hissetmek mükemmeldi.
• Buradan Kruger National Park’daki seyahatimizin detaylarına bakabilirsiniz.
• Her ne kadar en gözde hayvanlar Afrika’nın Beş Büyükleri adı altında toplansa da, doğada gerçekten çok fazla çok güzel hayvan var. Eğer ki safari yaparsanız, tavsiyem beş büyüklere takılı kalmadan, gördüğünüz her canlıdan mutlu olmanız ve tadını çıkarmanız.